Μ. Ασία - Θράκη - Χασαπιά
Η ονομασία προέρχεται από την τουρκική λέξη «kasap» (κρεοπώλης) ενώ η αντίστοιχη ελληνική ονομασία ήταν μακελάρικος και οι ρίζες του ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο. Μορφές του χασάπικου ήταν γνωστές από παλαιότερα χρόνια σε αρκετά μέρη του ελληνικού χώρου, περισσότερο όμως στην Κωνσταντινούπολη και την ευρύτερη περιοχή της. Χορευόταν από τη συντεχνία των Ελλήνων χασάπηδων στη Κωνσταντινούπολη και τα βήματα και η περιγραφή έμοιαζαν με χορευτική μίμηση μάχης με σπαθιά, σε μια προσπάθεια σύνδεσης του χορού με την αρχαιότητα και με τον τρόπο τακτικής κίνησης του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
H Κύπρια διανοούμενη και μητέρα του Γάλλου ποιητή Αντρέ Σενιέ, Ελισάβετ Λομάκα-Σενιέ, τον θεωρούσε αρχαίο χορό, ο οποίος συμβόλιζε την εκστρατεία του Μέγα Αλέξανδρου κατά του Δαρείου. Αναφορά γίνεται στις επιστολές της Μαντάμ Σενιέ στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, από προσωπική της μαρτυρία (τον είδε να χορεύεται στην Κωνσταντινούπολη τον 18ο αιώνα). " ...Χορευόταν από 200 ή 300 Έλληνες χασάπηδες από την Μακεδονία στους οποίους η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε παραχωρήσει το προνόμιο να φέρουν μακριά μαχαίρια και να ταξιδεύουν φορώντας σαρίκι και πράσινο ένδυμα. Επικεφαλής των χορευ-τών ήτανδυο κορυφαίοι, που είχαν το γενικό πρόσταγμα και κρατώντας μαχαίρια παρί-σταναν τον Μ. Αλέξανδρο και τον Ηφαιστίωνα. Πίσω από αυτούς ξεχώριζαν δεκαπέντε άλλοι που κρατούσαν επίσης μαχαίρια, ρόπαλα ή μαστίγια και πιο πίσω ακολουθούσαν οι υπόλοιποι χωρισμένοι σε ουλαμούς. Ο χορός ήταν μια παντομίμα που χορευόταν στη γιορτή της συντεχνίας και αναπαρίστανε τα κατορθώματα του Μ. Αλέξανδρου τραγουδώντας τραγούδια σχετικά με αυτό...
"Υπάρχει όμως και μια δεύτερη εκδοχή, η οποία υποστηρίζει πως ο χορός ήταν ο χορός της ισχυρής συντεχνίας των κρεοπωλών "μακελλάρηδων" από την οποία και πήρε το όνομά του. Λέγεται ότι μετά από τα γλέντια της συντεχνίας και μετά από την μεγάλη κατανάλωση φαγητού και κρασιού, κρατιόντουσαν από τους ώμους για να μπορούν να αλληλοστηρίζονται.Θεωρείται πως έτσι δημιουργήθηκε και η λαβή του κρατήματος του χορού από τους ώμους.
Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 δίσημο, με δύο χορευτικά μοτίβα τα οποία εναλλάσσονται. Χορεύ-εται σε έξι ( 6 ) βήματα με λαβή από τους ώμους. Τα τραγούδια που συνοδεύουντο χορό είναι πάρα πολλά ( παραδοσιακά αλλά και νεότερα ελαφρολαϊκά και λαϊκά ). Επίσης, χορεύετε με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι στα βήματα του συρτού στα τρία, αλλά πιο γρήγορος ενώ ο δεύ-τερος, τα βήματα του συρτού στα τρία τα έχει στο δεύτερο μέρος(ρεφραίν) και στο πρώτο μέρος έχει διαφορετικά βήματα. Από τα τραγούδια ξεχωρίζουν το «Έχε γεια, πάντα γεια”, ένα τραγούδι με προέλευση από την Κωνσταντινούπολη και το ορχηστρικό «Ταταυλιανός».
ΕΧΕ ΓΕΙΑ, ΠΑΝΤΑ ΓΕΙΑ
Στο Γαλατά ψιλή βροχή και στα Ταταύλα μπόρα,
Βασίλισσα των κοριτσιών είναι η μαυροφόρα.
Έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε.
Στο Γαλατά θα πιώ κρασί στο Πέρα θα μεθύσω,
και μέσα απ’ το Γεντί-Κουλέ κοπέλα θ’ αγαπήσω.
Έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε.
Γεντί-Κουλέ και Θαραπιά, Ταταύλα και Νιχώρι,
αυτά τα τέσσερα χωριά ‘μορφαίνουνε την Πόλη.
Έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε,
έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε.
Στις νεότερες εκτελέσεις, αντί "πάντα γειά" έχει αποδοθεί "Παναγιά". Ο λόγος ίσως είναι ή αναφορά στη "βασίλισσα των κοριτσιών", η οποία "είναι η Μαυροφόρα", θεωρώντας ότι είναι η Παναγιά, αλλά υπονοείται η Κωνσταντινούπολη και κορίτσια τα ελληνόφωνα προάστιά της
0 Σχόλια