ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΘΙΜΟ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΙΩΝ & ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΣΤΙΣ ΜΕΞΙΑΤΕΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ

Το παραδοσιακό έθιμο των Αποκριών & της Καθαράς Δευτέρας στις Μεξιάτες Φθιώτιδος

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

Το έθιμο ξεκινούσε απο την Κυριακή μια εβδομάδα πριν την Καθαρά Δευτέρα. Την Κυριακή εκείνη γινόταν ο παραδοσιακός γάμος. Ο γάμος ήταν κανονικότατος με γαμπρό ενώ την νύφη την παρίστανε μεταμφιεσμένος άνδρας.
Η νύφη είχε προικιά που τα μετέφεραν μουλάρια η γαϊδούρια. Η μεταφορά γινόταν με συνοδεία οργανοπαιχτών. Υπήρχαν βλάμηδες και συμπέθεροι. Γενικά γινόταν μεγάλο γλέντι που διαρκούσε όλη μέρα. Καθ’ολη την διάρκεια της εκδήλωσης υπήρχαν πειράγματα μεταξύ των μεταμφιεσμένων και αυτών που παρακολουθούσαν την εκδήλωση. Το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι ελάμβανε μέρος όλο το χωριό.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ

Την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα το βράδυ γινόταν σε όλα τα σπίτια γιορτή. Μαζευόντουσαν σε σπίτια συγγενικά η φιλικά έψηναν κρέας έπιναν και γλεντούσαν όλοι μαζί μέχρι αργά. Την Κυριακή από το απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ πολλοί μεταμφιέζονταν και επισκεπτόταν τα σπίτια ανταλλάσοντας πειράγματα με τους οικοδεσπότες και τους παρευρισκόμενους. Οι οικοδεσπότες τους κέρναγαν κρασί και φαγητό και προσπαθούσαν να τους αναγνωρίσουν με κάθε τρόπο. Μέσα από λογοπαίγνιο και έξυπνες ερωτήσεις προσπαθούσαν να τους αναγνωρίσουν. Δεν επιτρεπόταν να τους ξεσκεπάσουν τραβώντας την μαντίλα ή την μάσκα. Επιτυχία για τους μεταμφιεσμένους ήταν να πειράξουν τους παρευρισκομένους και να μην τους αναγνωρίσουν. Η επίσκεψη μπορούσε να κρατήσει και μισή ώρα σε ένα σπίτι.

Την εποχή του 1970 και 1980 πολλοί διασκέδαζαν και στις ταβέρνες του χωριού σε μεγάλες παρέες. Tις ταβέρνες συνήθως τις επισκεπτόταν ομάδες μεταμφιεσμένων οπού πείραζαν τους θαμώνες της ταβέρνας, χόρευαν, έπιναν και έκαναν αστεία χωρίς να αποκαλύψουν ποιοι είναι. Το έθιμο αυτό άρχισε να παρακμάζει, όταν στη Ελλάδα αυξήθηκε η εγκληματικότητα και έκανε τους κατοίκους λίγο επιφυλακτικούς στο να δέχονται ανθρώπους μεταμφιεσμένους στα σπίτια τους.

ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ

Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας, την ώρα της ανατολής του ηλίου, χτυπούσε η καμπάνα του χωριού έντονα. Σήμαινε την αρχή της εκδήλωσης. Καρναβαλιστές από όλο το χωριό συγκεντρωνόταν σε ένα προκαθορισμένο χώρο και δημιουργούσαν μια τεράστια ομάδα. Η ομάδα ξεκινούσε την περιφορά μέσα στο χωριό με κουδούνια, πιπινούζες και γενικά με οποιοδήποτε αντικείμενο προκαλούσε θόρυβο. Εκτός από τους μεταμφιεσμένους που φορούσαν μάσκες ή μαντίλες για να μην γνωρίζονται, η επικρατέστερη μεταμφίεση ήταν το κάρβουνο στο πρόσωπο . Επίσης οι πιο πολλοί μετέφεραν μαζί τους σε ταγάρια ή σακιά στάχτη, την οποία πετούσαν γύρω τους και κυρίως σε όποιον δεν ήταν μεταμφιεσμένος. Την Καθαρά Δευτέρα στο χωριό απαγορευόταν η οποιαδήποτε εργασία από οποιονδήποτε κάτοικο του χωριού. Αν κάποιος εντοπιζόταν να είχε πάει για δουλειά στα χωράφια, τον έπαιρναν με το ζόρι, τον καρβούνιαζαν και ακολουθούσε την πομπή σε όλο το χωριό μαζί με τα ζώα αν χρησιμοποιούσε ζώα για την εργασία του.

Οι καρναβαλιστές πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι γυρίζοντας όλο το χωριό. Λέγανε χρόνια πολλά και αστειευόμενοι περιέπαιζαν τους ιδιοκτήτες. Αυτοί τους έδιναν ότι είχαν, πάντα μέσα από αστεία και πειράγματα. Συγκέντρωναν συνήθως φασόλια, λάδι , κρεμμύδια η χρήματα. Στο τέλος της περιπλάνησης μαζεύονταν όλοι στην πλατεία του χωριού. Έβαζαν τεράστια φωτιά με ξύλα και τοποθετούσαν πάνω μεγάλα καζάνια, όπου μέσα έβραζαν την φασολάδα. Κατά την διάρκεια της παρασκευής της φασολάδας οι μεταμφιεσμένοι καρβούνιαζαν όποιον δεν είχε καρβουνιαστεί, περιέπαιζε ο ένας τον άλλο και προετοίμαζαν το χώρο της πλατείας με τραπέζια και καρέκλες ώστε να αρχίσει το γλέντι.

Όταν η φασολάδα ήταν έτοιμη μοιράζονταν όλη δωρεάν στους παρευρισκομένους στην εκδήλωση. Όποιοι ήταν τυχεροί καθόταν στα τραπέζια και απολάμβαναν την φασολάδα κάτω από τους ήχους ορχήστρας. Ακολουθούσε ελεύθερος χορός ο οποίος διακόπτονταν από την παρέλαση διαφόρων αυτοσχέδιων αρμάτων όπως το αεροπλάνο, ο ταύρος και η καμήλα, καθώς και από την παρουσίαση σκετς από τα οποία επικρατέστερα ήταν ο γάμος, η κηδεία και η ανάσταση του νεκρού. Όλα παρουσιάζονταν με κωμικό χαρακτήρα, ενώ μπορούσαν οι καρναβαλιστές να ζητήσουν την συμμετοχή των παρευρισκομένων γυρνώντας ανάμεσα στα τραπέζια.

Συνήθως μετά την παρουσίαση των σκετς, οι καρναβαλιστές χόρευαν πριν αποχωρήσουν. Γενικά οι καρναβαλιστές είχαν τον απόλυτο έλεγχο και εξουσία στο χώρο της διεξαγωγής της εκδήλωσης. Για πολλά χρόνια κατά την διάρκεια της εκδήλωσης υπήρχε ομάδα καρναβαλιστών βαμμένοι μαύροι με φούμο, οι όποιοι περιφέρονταν ανάμεσα στους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση πειράζοντας τους. Υπήρχε το έθιμο όποιος βρισκόταν στο χώρο του γλεντιού έπρεπε να έχει τουλάχιστον μια καρβούνα στο πρόσωπο. Η διεξαγωγή του γλεντιού (πανηγυριού) κρατούσε μέχρι αργά το βράδυ.

📧Έχετε κάποια παρατήρηση για το παρόν περιεχόμενο; Θα χαρούμε να σας ακούσουμε
▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃▃

πηγή